Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2013

Αγριολούλουδα της ορεινής Ξάνθης


Η ανάρτηση αφιερώνεται στη μνήμη ενός εξαιρετικού ανθρώπου
του Χασάν Μεχμεταλή από τη Μάνταινα Ξάνθης
που βοήθησε πολύ στην έρευνα και ταυτοποίηση των αγριολούλουδων της Ξάνθης

Αγριολούλουδα της ορεινής Ξάνθης
(Φωτογραφίες Ν.Θ.Κόκκας)


Αγριολούλουδα στην οροσειρά της Ροδόπης

Εργασία της Περιβαλλοντικής Ομάδας του Λυκείου Γλαύκης 
(σχολικό έτος 2007-2008)

 Η αφίσα της Περιβαλλοντικής Ομάδας του Λυκείου Γλαύκης

 Γνώρισε,
Αγάπησε,
Προστάτεψε,
  τα αγριολούλουδα της πατρίδας μας

Σχολικό έτος 2007-2008
Εργασία της Περιβαλλοντικής Ομάδας της Β’ Τάξης 
στα πλαίσια της υλοποίησης προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο:  

«ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΟΡΕΙΝΗΣ ΞΑΝΘΗΣ».

Τα παρακάτω σχέδια μαθητών και μαθητριών προέρχονται από την αφίσα της Περιβαλλοντικής Ομάδας  του Γενικού Λυκείου Γλαύκης που εκδόθηκε από το Περιβαλλοντικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ).

Στα πομάκικα: tselekmô -ανεμώνη (λατινικά: Anemone coronaria)

Στα πομάκικα: radíka - ραδίκι (λατινικά: Cichorium intybus)

Στα πομάκικα: funítska  - περικοκλάδα  (λατινικά: Convolvulvus arvensis)

Στα πομάκικα: zmíchmove - ύσσωπος (λατινικά: Hyssopus officinalis)


Στα πομάκικα: tsái - λεβαντίνη ή καλογερόχορτο (λατινικά: Lavandula officinalis)


Στα πομάκικα: laikútska  - χαμομήλι  (λατινικά: Anthemis ή matricaria)


Στα πομάκικα: páprat - φτέρη (λατινικά: Pteridium aguilinum)


Φασκόμηλο (λατινικά: Salvia officinalis)


Στα πομάκικα: várba - φλώμος (λατινικά: Verbascum)


Στα πομάκικα: div tendrafel  - αγριοτριανταφυλλιά (λατινικά:  Rosa canina)

Στα πομάκικα: zdráftse - γεράνι (λατινικά: Geranium)

Στα πομάκικα: funítska - βρωμόχορτο (λατινικά: Datura

Κρόκος (λατινικά: Sternbergia lutea)

Στα πομάκικα: ptsélnik – μελισσόχορτο (λατινικά: Melissa officinalis)

Στα πομάκικα: inglítsek - παναγίτσα/δρακάκι (λατινικά: Primula vulgaris)

Στα πομάκικα: kadónka  παπαρούνα (λατινικά: Papaver rhoeas)

Σερνικοβότανο (λατινικά: Orchis mascula)

Βάλσαμο, σπαθόχορτο (λατινικά: Matricaria chamomilla)


Τριφύλλι (λατινικά: Trifolium pretense)


Κατάλογος
αγριολούλουδων που συναντάμε στα πομακοχώρια
με τις πομάκικες ονομασίες τους

badalié σταυραγκαθιά (carthamus lanatus)
bazeník σαμπούκος (sambucus)
div tendrafel  αγριοτριανταφυλλιά (Rosa canina)
funítska, shümshâtsko βρωμόχορτο (datura) ή χωνάκι (calystegia silvatica)
inglítsek παναγίτσα/δρακάκι (primula vulgaris)
kadónka  παπαρούνα (papaver)
kopríva τσουκνίδα (Urtica)
króshkï, kroskove κυκλάμινο (Cyclamen)
kurkuréchek βιόλα ή αγριοπανσές (Viola)
laikútska - χαμομήλι  (Anthemis ή matricaria)
lípovo tsvet  ανθός φλαμουριάς (Smilax aspera)
mahálkova kîtka κορακοβότανο ή χελιδονόχορτο (Digitalis lanata)
mintzivár κρόκος (Sternbergia)
mléchka γαλατσίδα (Euphorbia)
nevéstine sólzi δάκρυα της Παναγίας- καρδιές (Briza maxima)
páprat φτέρη (Pteridium aguilinum)
ptsélnik λεβαντίνη ή καλογερόχορτο (Lavandula vera)
radíka ραδίκι ( Cichorium intibus)
rázva kítka αγριοκρέμμυδο ή αγριόσκορδο  (Allium)
síne sadíye  αγριόκρινος (Iris germanica)
sinse βοϊδόγλωσσα (Anchusa)
tsántsa καμπανούλα (Campanula)
tselekmô ανεμώνη (Anemone coronaria)
tsúma λύκος (Orobanche crenata)
várba φλώμος (Verbascum)
zaltá búlka κουσκούτα (Kuscuta)
zholt aglitzek (Primula elatior)
zdráftse γεράνι (Geranium)
zmíchmove ύσσωπος (Hyssopus officinalis)
zumbûl ζουμπούλι (Hyacinthus)


 Αγριολούλουδα της ορεινής Ξάνθης
(Φωτογραφία Ν.Θ.Κόκκας)

Άλλες πομάκικες ονομασίες αγριολούλουδων
 της ορεινής Ξάνθης

adín bádal
arzhîe
bábuchka
bazeníkovo búlka
buchkalíva búlka
díva búlka
gábar
gábra
glíchka
hanámska rechímkïye
kandarína
kuminíga
magáriste vúrda
mashía búlka
pasavítska búlka
pereníga
perenûnga
plûska
prist
sítna bábuchka
surgínou búlka
úshramka
vólenitska
yézeva búlka
zmints

mazna bulka
(Φωτογραφία Ν.Θ.Κόκκας)

plûska
(Φωτογραφία Ν.Θ.Κόκκας)


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αραμπατζής Θ. (1997). Αγριολούλουδα του Παρθένου δάσους Δράμας. Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Δράμας-Οικολογική Κίνηση Δράμας.
Αραμπατζής Θ. (1997). Θάμνοι και δέντρα στην Ελλάδα. Δράμα:Οικολογική Κίνηση Δράμας-Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό ίδρυμα Καβάλας.
Αρχαγγελίδης Γ. (1998). Επιστροφή στη φύση. Αθήνα:Βιοεκδοτική.
Vermeulen N. (2004) Εγκυκλοπαίδεια των βοτάνων. Αθήνα:Καρακώτσογλου.
Γκόλιου Ρ. (2007). 200 βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες. Αθήνα:Μαλλιάρης-Παιδεία.
Ηλιοπούλου Κ. (2002). Θεραπευτικά βότανα και φυτά. Αθήνα:Ίριδα.
Ηλιοπούλου Κ. (2003). Όλα τα βότανα για όλους. Αθήνα:Ίριδα.
Θεοδωρακόπουλος Ν. (2005).Αρωματικά-Φαρμακευτικά φυτά. Σπάρτη.
Launert E. (1989). The Hamlyn Guide to edible and medicinal plants of Britain and Northern Europe. London:Hamlyn.
Mességué M. (1983). Τα βότανα και η υγεία μας. Αθήνα:Ψυχογιός.
Μπαζαίος Κ. (2004). 100 βότανα-2000 θεραπείες. Αθήνα:Διατροφή και υγεία.
Μουσμπούκης Α. (2005). Εθνογλωσσολογικά ανάλεκτα. Σημειολογική και γλωσσολογική προσέγγιση των εννοιών «Πρίμουλα, Μα, Νάρκισσος, Αχελώος και κηρύκειο, Κάνθαρος, Ασφόδελος» - Η αρχαιομακεδονική πόλη Λεβαία. Θεσσαλονίκη:Ερωδιός.
Πασσαλής Χ. (1997). «Χρήσεις των φυτών στη λαϊκή μαγική θεραπευτική του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού» Ζ’ Τριήμερο Εργασίας. Φαρμακευτικά φυτά. Παραδοσιακές χρήσεις και δυνατότητες αξιοποίησής τους. Αθήνα:Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ.
Rausch A. & B.Lotz (2007). Λεξικό για τα βότανα. Θεσσαλονίκη-Τζιαμπίρης-Πυραμίδα.
Σκρουμπής Β. (1990) Αρωματικά, φαρμακευτικά και μελισσοτροφικά φυτά της Ελλάδας. Θεσσαλονίκη:Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Σφήκας Γ. (2002). Αγριολούλουδα της Ελλάδας. Αθήνα:Ευσταθιάδης.
Σταμούλη-Σαραντή Ε. (1944). «Από τα φυτά της Θράκης». Θρακικά. 20.
Sfikas G. (1976) Flowers of Greece. Athens:Efstathiades.
Strid A. (1986) Mountain Flora of Greece. Cambridge:Cambridge University Press.
Huxley A. & W.Taylor (1984). Flowers of Greece and the Aegean. London:Chatto & Windus.